Ration Card Cancellation: राज्यातील अनेक गरजू आणि गरीब कुटुंबांसाठी रेशनचे धान्य म्हणजे जगण्याचे एक मोठे आधारस्तंभ आहे. मात्र मागील काही दिवसांपासून एक धक्कादायक वास्तव समोर येत आहे.
गरजूंना मिळणारे हे शिधा धान्य काही स्वार्थी तस्करांकडून खुलेआम बाजारात विकले जात आहे. अशा धान्य तस्करांची हालचाल अधिकच सक्रीय झाल्याचे पुरवठा विभागाच्या तपासात समोर आले आहे. त्यामुळे सरकारने आणि प्रशासनाने कारवाईची मोहीम उघडली असून धाडींचा सपाटा सुरू झाला आहे.
जाणून घ्या कार्ड रद्द होण्यामागची शक्य कारण
अनेक वेळा नागरिकांच्या नकळत किंवा हलगर्जीपणामुळे अशा प्रकारच्या गुंत्यात येते. सरकारी योजनांचा लाभ घेताना प्रत्येकाच्या वर्तनावर आणि वापराच्या पद्धतीवर विभाग लक्ष ठेवत असतो. त्यामुळे कोणताही नियम मोडल्यास, संबंधित लाभार्थ्याच्या राशन कार्ड रद्द (Ration Card Cancellation) होतो. त्यामुळे आता अधिक सावध राहण्याची वेळ आहे.
तस्करांचा गोरखधंदा उघडकीस
काही परिसरांमध्ये, पुरवठा विभागाने अलीकडेच केलेल्या कारवायांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर धान्य जप्त करण्यात आले. हे धान्य गरीब लाभार्थ्यांकडून तस्करीद्वारे विकत घेऊन खुले बाजारात विकले जात होते. ही संपूर्ण साखळी अगदी नियोजनपूर्वक सुरू होती. ज्यामध्ये रेशन दुकानांपासून ते स्थानिक दलालांपर्यंत अनेकजण सामील होते.
तीन महिन्यांचे रेशन एकाचवेळी दिल्यामुळे काही गरजू लोक तात्पुरत्या पैशांच्या मोबदल्यात आपले धान्य विकून टाकत आहेत. गरिबी आणि अडचणीचा फायदा घेत तस्कर हे धान्य हातोहात विकत घेतात आणि बाजारात त्याची विक्री करतात. या प्रकाराने सरकारचा उद्देश, गरिबांपर्यंत योग्य वेळी पोषणमूल्य असलेले धान्य पोहोचवण्याचा, साफ फसतो आहे.
पुरवठा विभागाची सक्रियता
या घोटाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर शहर पुरवठा विभागाने धान्याच्या तस्करीविरोधात युद्धपातळीवर मोहीम राबवण्यास सुरुवात केली आहे. केवळ धाडीच नाही, तर ज्या लाभार्थ्यांकडून धान्य विकले जात आहे, अशांची तपासणीही केली जात आहे. जर कोणी जाणूनबुजून आपले रेशनचे धान्य विकत असल्याचे सिद्ध झाले, तर त्यांचे रेशन कार्ड रद्द (Ration Card Cancellation) करण्यात येईल, असा स्पष्ट इशारा खुद्द शहर पुरवठा अधिकारी यांनी दिला आहे.
पुरवठा विभाग नागरिकांना सातत्याने आवाहन करत आहे की, कोणत्याही परिस्थितीत रेशनचे धान्य विकू नये. कारण हे धान्य केवळ त्यांच्या पोषणासाठी आणि गरजांसाठी सरकारकडून मोफत किंवा कमी दरात दिले जाते. त्याचा गैरवापर होणे म्हणजे सार्वजनिक संपत्तीचा अपमानच आहे.
तपास मोहीमेमुळे नागरिकांमध्ये वाढली धास्ती
पुरवठा विभागाने काही विशिष्ट भागांमध्ये तपास मोहीम हाती घेतली असून, काही ठिकाणी शंका असलेल्या कार्डधारकांचीही चौकशी सुरू झाली आहे. या तपासात दोषी आढळल्यास, संबंधितांचे राशन कार्ड रद्द (Ration Card Cancellation) करण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत आहे. त्यामुळे आता प्रत्येक कार्डधारकाने सावध राहणे आवश्यक झाले आहे.
नियमांचे पालन न केल्यास थेट परिणाम!
पुरवठा विभागाकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, काही विशिष्ट नियम मोडल्यास कार्ड रद्दीकरणाची प्रक्रिया तात्काळ सुरू केली जाऊ शकते. त्यामुळे प्रत्येक लाभार्थ्याने आपल्या कागदपत्रांची पुर्तता ठेवावी, कोणत्याही संशयास्पद क्रियाकलापांपासून दूर राहावे आणि नियमांचे काटेकोर पालन करावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
पोषणमूल्य असलेले धान्य विक्री नाही, वापर करा!
पुरवठा विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, रेशनच्या माध्यमातून दिला जाणारा तांदूळ अत्यंत पोषक आहे. या तांदळात आयरन, फोलिक ॲसिड, व्हिटॅमिन बी-१२, बी-१, बी-३, व्हिटॅमिन-ए असे एकूण १२ प्रकारचे पोषक घटक असतात. त्यामुळे हे धान्य विकण्याऐवजी स्वतःच्या घरात वापरले पाहिजे. घरातील मुल, वृद्ध आणि महिलांना याचा अधिक फायदा होतो. हे पोषणमूल्य बाजारातील अन्य धान्यांपेक्षा अधिक आहे, त्यामुळे याचा गैरवापर होणे ही मोठी शोकांतिका ठरते. आणि याचा गैरवापर केल्यामुळेच अनेकांचे राशन कार्ड रद्द (Ration Card Cancellation) होत आहेत.
कायद्यानुसार कठोर कारवाई होणार
धन्य तस्करी करणाऱ्यांवर केवळ धाडीच नव्हे, तर गुन्हे नोंदवण्याची प्रक्रियाही सुरू करण्यात आली आहे. खासगी व्यापाऱ्यांकडून अशा धान्याचा साठा केल्यास त्यांच्यावरही कारवाई होणार आहे. शासन अशा तस्करीसाठी ‘शून्य सहनशीलता’ धोरण राबवत आहे.
तसेच, नागरिकांनी आपल्या परिसरात जर कोणीतरी रेशनचे धान्य विकत घेत असल्याचे पाहिले, तर तात्काळ पुरवठा विभागाशी संपर्क साधावा. कारण, प्रत्येकाचा एकत्रित सहभागच या गैरप्रकाराला आळा घालू शकतो.
समाजाची जबाबदारी
शासन आणि प्रशासन कारवाई करत आहेत, पण समाज म्हणून प्रत्येक नागरिकाचीही हीच जबाबदारी आहे की, सरकारी योजना आणि सुविधा यांचा योग्य उपयोग व्हावा. गरिबीमुळे कोणी रेशन विकत असेल, तर त्याला समजावून सांगण्याचे काम आपल्या समाजाने करायला हवे. काही पैशांसाठी शिधा विकल्याने क्षणिक फायदा होतो, पण दीर्घकालीन तोटा अधिक मोठा असतो. कारण राशन कार्ड रद्द (Ration Card Cancellation) झाल्यास भविष्यात मदतीपासून वंचित राहावे लागते.
रेशनचे धान्य विकणे ही केवळ कायद्याच्या दृष्टीने चूक नाही, तर नैतिकदृष्ट्याही चुकीचे आहे. सरकार गरिबांना मदत म्हणून जेव्हा मोफत धान्य देते, तेव्हा त्यामागे लोकांचे पोषण आणि त्यांचे आरोग्य हेच अंतिम उद्दिष्ट असते. त्या धान्याची तस्करी करून काही स्वार्थी लोक आपला लाभ साधत असतील, तर त्या प्रवृत्तीला सामूहिकरित्या विरोध केला पाहिजे.
पुरवठा विभागाच्या कारवाया, समाजाचे जागरूक योगदान आणि लोकांच्या नैतिक बांधिलकीद्वारेच हा प्रकार रोखता येईल. गरजूंना त्यांचा हक्काचा अन्नधान्याचा लाभ मिळाला पाहिजे, हे आपल्या सर्वांच्या प्रयत्नांमधूनच शक्य आहे.
अधिक माहितीसाठी rcms.mahafood.gov.in या अधिकृत वेबसाईट ला भेट द्या!
