आपले सरकार सेवा केंद्र नवीन नियम 2025: महाराष्ट्र शासनाने गेल्या काही वर्षांपासून नागरिकांना विविध सेवा सहज उपलब्ध व्हाव्यात यासाठी “आपले सरकार सेवा केंद्र” योजना राबवत आहे. या केंद्रांमार्फत नागरिकांना जन्म-मृत्यू दाखला, सातबारा उतारा, आधार नोंदणी, विविध प्रमाणपत्रे यांसारख्या अनेक सेवा एकाच छताखाली मिळतात.
आता महाराष्ट्र शासनाने या केंद्रांच्या निवड प्रक्रियेत काही महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. २ जून २०२५ रोजी सामान्य प्रशासन विभागाने एक शुद्धिपत्र जारी करून या बदलांची अधिकृत माहिती दिली आहे. या बदलांमुळे सेवा केंद्रांच्या निवडीत पारदर्शकता येईल आणि नागरिकांना अधिक चांगली सेवा मिळेल. चला, या बदलांविषयी सविस्तर जाणून घेऊया.’ अशा प्रकारे सुरुवात करू शकता.
नव्या नियमांमध्ये कोण अर्ज करू शकतो?
आजपर्यंत फक्त CSC-SPV कडे नोंदणीकृत असलेल्या केंद्रांनाच “आपले सरकार सेवा केंद्र” म्हणून अर्ज करता येत होते. परंतु आता शासनाने यात मोठा बदल केला आहे. नव्या नियमांनुसार, आता कोणतीही व्यक्ती जी खालील अटी पूर्ण करते, ती आपल्या ग्रामपंचायत क्षेत्रात किंवा नगरी भागातील वॉर्डमध्ये “आपले सरकार सेवा केंद्र” सुरू करण्यासाठी अर्ज करू शकते:
अर्जदारांसाठी आवश्यक पात्रता:
शैक्षणिक पात्रता: अर्जदाराकडे MSCIT किंवा NIELIT (नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इलेक्ट्रॉनिक्स अँड इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी) चे ‘कोर्स ऑन कंप्यूटर कॉन्सेप्ट (CCC)’ प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे. जर नसेल तर, निवड झाल्यानंतर ६ महिन्यांच्या आत हे प्रमाणपत्र मिळवणे बंधनकारक आहे, अन्यथा केंद्राची मान्यता आपोआप रद्द होईल.
वैयक्तिक कागदपत्रे: अर्जदाराकडे स्वतःचे पॅन कार्ड आणि आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे.
स्थानिक निवासी: अर्जदार त्या भागाचा रहिवासी असावा आणि त्याला मराठी व इंग्रजी भाषेचे ज्ञान असावे.
हे सुद्धा वाचा: १ जून २०२५ पासून देशात हे नियम बदलले, जाणून घ्या सविस्तर माहिती!
अर्ज छाननी प्रक्रियेत बदल
पूर्वी अर्जांची छाननी CSC-SPV जिल्हा समन्वयक करत होते. आता नव्या नियमांनुसार, जिल्हाधिकारी कार्यालयातील सेतू प्रभारी अधिकारी आणि जिल्हा प्रकल्प व्यवस्थापक हे संयुक्तरित्या अर्जांची छाननी करतील. त्यानंतर प्रस्ताव जिल्हा सेतू समितीसमोर ठेवला जाईल, जिचे अध्यक्षस्थान जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी यांच्याकडे असेल.
एकापेक्षा जास्त अर्ज आल्यास निवड प्रक्रिया
आता जर एकाच भागासाठी अनेक पात्र अर्ज आले, तर गुणवत्तेच्या आधारे निवड केली जाईल. एकूण १०० गुणांचे विभाजन पुढीलप्रमाणे असेल:
| निकष | गुण |
|---|---|
| पदवीधर असल्यास | २० गुण |
| पदव्युत्तर असल्यास | ३० गुण |
| CSC केंद्र असल्यास | २५ गुण |
| मुलाखत | २५ गुण |
| एकूण | १०० गुण |
मुलाखतीचे गुण विभाजन
मुलाखतीच्या २५ गुणांमध्ये खालीलप्रमाणे विभाजन असेल:
- ६ गुण – तांत्रिक ज्ञान
- ४ गुण – लोकसेवा हक्क अधिनियम, २०१५ बद्दलचे ज्ञान
- १० गुण – सामान्य ज्ञान, व्यक्तिमत्व, सामाजिक क्षेत्रातील अनुभव
हे बदल का महत्त्वपूर्ण आहेत?
ग्रामीण रोजगाराला प्रोत्साहन
या बदलांमुळे आता फक्त CSC केंद्रच नव्हे, तर कोणतीही पात्र व्यक्ती “आपले सरकार सेवा केंद्र” चालवू शकते. यामुळे ग्रामीण भागात नवीन रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील.
पारदर्शकता आणि गुणवत्ता
गुणवत्तेवर आधारित निवड प्रक्रियेमुळे योग्य व्यक्तीची निवड होईल आणि नागरिकांना दर्जेदार सेवा मिळण्याची खात्री वाढेल.
डिजिटल सेवांचा प्रसार
या बदलांमुळे अधिकाधिक गावांमध्ये “आपले सरकार सेवा केंद्रे” स्थापन होऊन नागरिकांना डिजिटल सेवा सहज मिळू शकतील.
आपल्यासाठी काय फायदे?
१. नागरिकांसाठी फायदे: आपल्या गावात किंवा वॉर्डमध्येच सरकारी सेवा मिळणार, वेळ आणि पैशांची बचत होईल.
२. उद्योजकांसाठी संधी: आता पात्र असल्यास कोणीही “आपले सरकार सेवा केंद्र” सुरू करू शकणार, रोजगारासाठी चांगली संधी.
३. प्रशासनासाठी फायदे: पारदर्शक प्रक्रियेमुळे प्रशासनावरील विश्वास वाढेल आणि सेवा वितरणात सुधारणा होईल.
अर्ज कसा करावा?
जर तुम्हाला “आपले सरकार सेवा केंद्र” स्थापन करायचे असेल, तर तुम्ही तुमच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज सादर करू शकता. अर्जासोबत खालील कागदपत्रे जोडावी लागतील:
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे
- पॅन कार्डची प्रत
- आधार कार्डची प्रत
- रहिवासी दाखला
- अन्य संबंधित कागदपत्रे
महाराष्ट्र शासनाने केलेल्या या बदलांमुळे आता अधिक लोकांना “आपले सरकार सेवा केंद्र” चालवण्याची संधी मिळणार आहे. पात्रता निकष स्पष्ट केल्याने, आणि निवड प्रक्रिया पारदर्शक केल्याने, या सेवा केंद्रांची संख्या वाढणार आहे. यामुळे ग्रामीण व शहरी भागातील नागरिकांना सरकारी सेवा अधिक सुलभतेने मिळणार आहेत. तुम्ही जर या क्षेत्रात रोजगार किंवा व्यवसाय संधी शोधत असाल, तर ही तुमच्यासाठी एक चांगली संधी आहे.
महत्वाचे: हे सर्व बदल २ जून २०२५ पासून लागू झाले आहेत. अधिक माहितीसाठी तुमच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
या लेखात दिलेली माहिती महाराष्ट्र शासनाच्या सामान्य प्रशासन विभागाने जारी केलेल्या शासन शुद्धीपत्र क्रमांक: मातंसं – ०४८/प्र.क्र.१/२०२५, दिनांक २ जून २०२५ वर आधारित आहे.
मूळ शासन शुद्धिपत्रक पाहण्यासाठी खालील बटन वर क्लिक करा 👇
FAQs
आपले सरकार सेवा केंद्र म्हणजे काय?
आपले सरकार सेवा केंद्र हे एक असे केंद्र आहे जेथे नागरिक शासनाच्या विविध सेवांचा लाभ घेऊ शकतात.
नवीन नियमांनुसार, आपले सरकार सेवा केंद्र सुरू करण्यासाठी कोण अर्ज करू शकतो?
नवीन नियमांनुसार, विहित केलेल्या अटी व शर्ती पूर्ण करणारी कोणतीही व्यक्ती अर्ज करू शकते. यात MSCIT किंवा NIELIT CCC प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
आपले सरकार सेवा केंद्र सुरू करण्यासाठी आवश्यक पात्रता काय आहे?
अर्जदाराकडे MSCIT किंवा NIELIT संस्थेने घेतलेली CCC परीक्षा उत्तीर्ण झाल्याचे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे किंवा निवड झाल्यानंतर ६ महिन्यांत मिळवणे अनिवार्य आहे.
अर्ज कसा करायचा?
तुम्ही तुमच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज सादर करू शकता. माहितीसाठी तुमच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
निवड प्रक्रिया काय आहे?
निवड प्रक्रिया गुणवत्तेवर आधारित असेल, ज्यात शैक्षणिक पात्रता, मुलाखत आणि इतर निकषांचा समावेश असेल. अधिक माहितीसाठी तुमच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
